Organisaties met energievretende werkwijzen
Naast de keuzes die medewerkers maken en de stijl van hun leidinggevenden zijn er ook bedrijven die met hun werkwijzen, cultuur, regels en energievretende systemen nog wat extra energie uit de medewerkers trekken. Dit gebeurt vaak onbedoeld, maar de consequenties zijn er niet kleiner door. Wij herkennen er vijf!
Dit zijn de meest voorkomende typen energievretende organisaties:
- De structopaatorganisatie
- De knuffelorganisatie
- De alarmfase-1-organisatie
- De waterhoofdorganisatie
- De eigenaar-baasorganisatie
Elke type organisatie heeft haar eigen cultuur die onbewust leidt tot energielekkages.
De structopaatorganisatie
Dit zijn de organisaties waar je struikelt over de grafieken, getallen, processen, systemen, structuren en procedures. Om mee te blijven gaan met de markt is het motto ‘continu verbeteren’. Heel fijn, zo’n gestructureerde organisatie, maar er kleven wel wat nadelen aan:
De methode wordt belangrijker dan het resultaat.
Ondersteund door een legertje specialisten worden in deze organisaties de processen gestroomlijnd en in groot detail vastgelegd. Op basis van methoden en technieken uit onder andere Japan worden de werkplekken efficiënt en effectief ingevuld. De huidige modegril is lean en ook daarin kun je flink doorslaan. Er zijn organisaties die lean zover doortrekken dat er vakken worden getekend op het bureau waar je telefoon hoort te staan en er regels worden geïntroduceerd die voorschrijven dat je maar twee pennen in voorraad dient te hebben. Of wat dacht je van checklists voor de leidinggevenden, zodat die kan afvinken of hij die dag wel motiverend bezig is geweest.
Te veel dwang
Hoe verbeter je de organisatie als 13 procent het toch niets vindt en bijna twee derde alles het liefst bij het oude laat? Door het af te dwingen. Je kunt gedrag afdwingen bij medewerkers door regels en systemen. Door best practices in kaart te brengen en alles vast te leggen in flowcharts en procedures, weet iedereen wat er van hem wordt verwacht. Door de verantwoordelijkheid zo duidelijk mogelijk te beschrijven, is er geen ontsnappen meer aan. Zodra organisaties hierin doorslaan, zie je de energie bij medewerkers wegvloeien. Niemand krijgt energie van al dat dwingen.
Het is nooit goed genoeg
In deze organisaties draait alles om continu verbeteren. Tijdens verbeterrondes worden de diverse afdelingen door het management bezocht. Voor een druk en onoverzichtelijk bord met grafieken en lijstjes, heeft de medewerker de taak om uit te leggen hoe de afdeling ervoor staat, welke problemen er zijn en welke acties gestart zijn. De toehoorders reageren alert, want er moet maximaal geleerd worden. ‘Waarom is dit probleem nu weer opgetreden? Waarom is het niet definitief opgelost? Is er geen betere manier om dit te doen? Waarom is dit niet eerder opgevallen?’ Op zichzelf allemaal goede vragen, maar de medewerker wordt moedeloos van al die schreeuwers vanaf de zijlijn. Steeds vaker denkt hij: ‘Laat ik maar niet te veel delen, want ik krijg er alleen maar gezeik van…’
Zodra organisaties doorslaan in hun efficiëntie en resultaatgerichtheid beginnen medewerkers energie te verliezen. Enerzijds doordat het nooit goed genoeg is (die 9,2 kan nog met gemak een 9,5 worden) en anderzijds doordat er steeds meer processen en werkwijzen worden vastgelegd. Menig medewerker vraagt zich af wat zijn meerwaarde eigenlijk nog is. Als alles is vastgelegd, waar blijven dan het vakmanschap en de creativiteit? Voor je het weet, ervaren medewerkers dat ze als robots (of dimmers!) naar hun werk moeten komen.
Wil je meer lezen over de andere vier typen organisaties of wat je er aan kunt doen? Lees dan verder in het boek Ik ben er helemaal klaar mee of bekijk onze organisatie ontwikkeling trainingen.