Werkstress verminderen: de grote effecten van kleine herstelmomenten

In deze blog duiken we verder in het onderwerp ‘werkstress’ en geven we antwoord op vragen als Wat is werkstress? Wat helpt tegen stress op het werk? Wat zijn verborgen energievreters op de werkvloer? Waarom zijn herstelmomenten zo belangrijk om stress te verminderen?

Meteen in actie komen? Lees verderop onze praktische tips waarmee je vandaag nog kunt beginnen.

Wat is stress?

Eerst even dit: stress op zich is helemaal niet slecht. Stress is een natuurlijke reactie van je lichaam op een uitdaging. Het activeert je sympathisch zenuwstelsel, dat je klaarmaakt voor actie (de vecht-of-vluchtreactie). Adrenaline en cortisol stromen door je lichaam, je hartslag gaat omhoog en je bent gefocust. Dit is een gezond overlevingsmechanisme.

Het probleem ontstaat wanneer de boog te lang gespannen blijft. Je staat te vaak en te lang AAN, zonder herstelmomenten. Constante deadlines, een overvolle inbox en hoge verwachtingen zorgen ervoor dat je parasympatisch zenuwstelsel (het deel dat verantwoordelijk is voor rust en herstel) te weinig ruimte krijgt.

Wanneer dit gebeurt in je lichaam, raakt het stresssysteem uit balans: de energie neemt af en stress symptomen komen naar voren, zoals hoofdpijn, een druk op de borst en slaapproblemen. Bij langdurig onvoldoende herstel kan dit leiden tot chronische stress en verzuim.

Werkstress verminderen

Werkstress is spanning die ontstaat wanneer de eisen en druk op het werk groter zijn dan wat iemand aankan, vaak door hoge werkdruk, conflicten, te weinig autonomie of onduidelijke verwachtingen. Langdurige werkstress kan leiden tot psychische en lichamelijke stress klachten, zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, concentratieproblemen en uiteindelijk overspannenheid en burn-out.

De sleutel tot het verminderen van werkstress ligt bij energieherstel. Om energiebalans goed te kunnen herstellen, is het belangrijk om de volgende drie ‘energie categorieën’ te herkennen in jouw dagelijkse (werk)leven: energiegevers, energievreters en herstellers.

Energiegevers, energievreters en herstellers: herken het verschil

In onze trainingen, workshops en coachsessies is één van de belangrijkste inzichten het onderscheid tussen energiegevers, energievreters en herstellers. Inzicht in deze drie categorieën is heel effectief om jouw energie in balans te brengen en te houden. Laten we eens inzoomen op deze categorieën.

Energiegevers: de verraderlijke aanjagers

Dit zijn activiteiten die je leuk vindt en waar je energie van krijgt, zoals een uitdagend project, een inspirerende brainstorm of het schrijven van deze blog. Veel mensen denken dat een energiegever altijd positief is, maar hier zit een addertje onder het gras. Zelfs positieve, energie-gevende activiteiten activeren je sympathisch zenuwstelsel. Ze zetten je 'aan'. Zonder voldoende herstel kunnen ook je energiegevers bijdragen aan de uitputting van je systeem.

Energiegevers zijn dus zeker positief, maar alleen als je ook voldoende herstelt. Zonder herstel kan zelfs een positieve activiteit je systeem verder activeren, in plaats van ontprikkelen.

Energievreters: de sluipende uitputters

Dit zijn activiteiten die je energie kosten, die je batterij leegtrekken. Het zijn vaak voor de hand liggende dingen die je makkelijk kunt benoemen, maar ook subtiele gewoontes kunnen een grote impact hebben, zoals:

• Multitasken: Constant schakelen tussen taken voelt productief, maar het kost je brein enorm veel energie.
• Conflicten en negatieve interacties: Een gespannen sfeer of een vervelend gesprek kan je urenlang energie kosten.
• Langdurig beeldschermwerk: Zonder pauzes staren naar een scherm put zowel je ogen als je brein uit.
• Piekeren: Mentaal herkauwen van problemen zonder tot een oplossing te komen is een grote energievreter.
• Fysieke ongemakken: Een slechte zithouding en daardoor pijn in je onderrug of pijn in je nek, kost je lichaam flink veel energie.

Bovenstaande energievreters zijn goed merkbaar, maar veel energielekken zitten meer verborgen in onbewuste gewoontes, zoals:

• Geen 'nee' kunnen zeggen: Te veel verantwoordelijkheid op je nemen uit angst om anderen teleur te stellen, leidt onvermijdelijk tot overbelasting.
• Constant bereikbaar zijn: Notificaties van e-mail en chat houden je brein in een staat van alerte paraatheid.
• Perfectionisme: De lat veel te hoog leggen en bang zijn om fouten te maken, creëert een constante onderhuidse spanning.
• Je lunchpauze overslaan: Even snel een boterham achter je bureau eten, ontneemt je een cruciaal herstelmoment.

Het herkennen van deze patronen in je gedrag is de eerste stap naar het verminderen van stress. Zowel op je werk als privé.

Energieherstellers: de sleutel tot balans

Dit zijn activiteiten die het stresssysteem verlagen en het lichaam en de geest laten ontspannen, zoals wandelen, ademhalingsoefeningen of een korte powernap. Dit soort activiteiten activeren je parasympatisch zenuwstelsel. Ze brengen je lichaam en geest actief terug naar een staat van rust. Dit zijn de momenten waarop je je batterij daadwerkelijk oplaadt.